Présages et prémonitions à Rome : "Poule et laurier", Pline l'ancien


Poule et laurier (texte 1)

Sunt et circa Divum Augustum eventa eius digna memoratu. Namque Liviae Drusillae, quae postea Augusta matrimonii nomen accepit, cum pacta esset illa Caesari, gallinam conspicui candoris sedenti aquila ex alto abiecit in gremium inlaesam, intrepideque miranti accessit miraculum. Quoniam teneret in rostro laureum ramum onustum suis bacis, conservari alitem et subolem iussere haruspices ramumque eum seri ac rite custodiri: quod factum est in villa Caesarum fluvio Tiberi inposita iuxta nonum lapidem Flaminiae viae, quae ob id vocatur Ad Gallinas, mireque silva provenit. Ex ea triumphans postea Caesar laurum in manu tenuit coronamque capite gessit, ac deinde imperatores Caesares cuncti.
Pline, Histoire Naturelle, XV, 136, 137


Vocabulaire :

NOMS PROPRES
Caesar, aris, m. : César, empereur
Drusilla, ae, f. : Livia Drusilla (Livie, femme d'Auguste)
Flaminia uia : la Via Flaminia (qui sort de Rome au nord) Tiberis, is, m : le Tibre

A abicio, is, ere, abieci, abiectum : jeter , rejeter ac,
accedo, is, ere, cessi, cessum : 1. aller vers, s'approcher de, marcher sur 2. venir s'ajouter, s'ajouter
accipio, is, ere, cepi, ceptum : recevoir, apprendre
ales, itis, f. : l'oiseau, le présage
altum, i, n. : hauteur
aquila, ae, f. : aigle
B baca, ae, f. : petit fruit, olive
C candor, oris, m. : blancheur
caput, itis, n. : la tête
circa, prép + acc. : autour de
conseruo, as, are : garder, conserver
conspicuus, a, um : visible, remarquable
corona, ae, f. : la couronne
cuncti, ae, a : tous ensemble
custodio, is, ire, iui ou ii, itum : protéger, défendre, garder
D deinde, adv. : ensuite
dignus, a, um : digne
diuus, a, um : divin
E euenta, orum, n: évènement
F fluuius, i, m. : fleuve, rivière
G gallina, ae, f. : la poule
gero, is, ere, gessi, gestum : 1. porter 2. exécuter, faire
gremium, ii, n. : sein maternel
H haruspex, icis, m. : l'haruspice
I imperator, oris, m. : général



inlaesus, a, um = illaesus, a, um: qui n'est pas blessé
inpono, is, ere, sui, situm : placer sur
intrepidus, a, um : courageux, intrépide
iubeo, es, ere, iussi, iussum : 1. inviter à, engager à 2. ordonner
iuxta, prép. acc. : à côté deL lapis, idis, m. : pierre
laureus, a, um: de laurier
laurus, i, f. : laurier
M matrimonium, ii, n. : mariage
memoratus, us, m: action de rappeler, de raconter
miraculum, i, n. : chose, spectacle étonnant
miror, aris, ari : 1. s'étonner, être surpris 2. voir avec étonnement, admirer
mire : étonnamment, de manière prodigieuse
muto, as, are : 1. déplacer 2. changer, modifier 3. échanger
N nam, conj. : de fait, car
nomen, inis, n. : le nom, la dénomination,. le titre
nonus, a, um : neuvième
O ob, prép. + acc : à cause de onustus, a, um : chargé de
P pango, is, ere, pepigi, pactum : fixer, conclure
postea, adv. : ensuite
prouenio, is, ire, ueni, uentum : naître, éclore; se produire, avoir lieu
Q quoniam, conj. : puisque
R ramus, i, m. : rameau, branche
rite, adv. : selon les rites
rostrum, i, . : le bec (au pluriel : les rostres)
S sedeo, es, ere, sedi, sessum : être assis
sero, is, ere, seui, satum : planter
silua, ae, f. : forêt, bosquet
suboles, is, f. : la descendance
T triumpho, as, are : obtenir les honneurs du triomphe
V uilla, ae, f. : maison de campagne, domaine
uoco, as, are : appeler


retour